Thứ Năm, 23 tháng 10, 2014

Khi bom rượu vang 'lấn át' trống Đọi Tam

Nghề làm trống Đọi Tam (Duy Tiên, Hà Nam) đã được lưu truyền hơn nghìn năm nay.Hiện nay, làng trống vẫn còn đó, nhưng bom rượu vang dần lấn át vị trí độc tôn…

“Phải biết nắm bắt thời cuộc”

Mới đến đầu làng, mặc dù vào tầm 1 giờ trưa nhưng chỗ nào cũng nghe thấy tiếng cưa, tiếng đục đục, đẽo đẽo.
Theo sự chỉ dẫn của người dân trong làng, chúng tôi đến được nhà anh Phạm Chí Tân, xưởng chuyên sản xuất bom rượu vang lớn nhất làng Đọi Tam.Bom rượu vang làng Đọi Tam có hình dáng như một chiếc trống, đường kính mặt trên khoảng 20cm, chiều dài 30cm.


Vỏ bom được làm từ nhiều loại gỗ. Theo chia sẻ của anh Tân, trước đây thùng rượu được làm bằng gỗ mít như trống. Nhưng dần dần cây mít khan hiếm, xưởng của anh bắt đầu nhập về các loại gỗ khác nhau miễn là có thể cưa, xẻ và ghép thành hình bom đựng chai rượu vang.

Để làm được một chiếc bom rượu vang phải trải qua rất nhiều công đoạn. Trước tiên, phải cưa gỗ để đóng thùng, bào nhẵn, gắn keo các khớp nối gỗ và đóng nắp cho bom rượu. Cuối cùng, chúng sẽ được phun một lớp sơn phun bóng và mang đi phơi.

Một bom rượu còn có các “bộ phận đính kèm” như xe pháo chở bom, ngựa đơn/ngựa đôi kéo pháo, hay đơn giản là chân đế cho bom rượu.

Giá của mỗi loại cũng khác nhau, mặt hàng có giá đắt nhất là bom rượu vang hai ngựa kéo, giá bán buôn nhập cho các siêu thị là 850 nghìn đồng cho một sản phẩm, loại ngựa đơn kéo giá 550 nghìn đồng, loại xe pháo giá 350 nghìn đồng và rẻ nhất là bom rượu có chân đế giá 200 nghìn đồng.


Theo chia sẻ của anh Tân, trước đây gia đình anh có truyền thống làm nghề trống như bao người khác trong làng.

Xuất phát từ việc người Việt ngày càng ưa chuộng dùng hàng ngoại, đặc biệt là dịp lễ tết rất hay sử dụng rượu vang ngoại. Nhìn thấy hình dáng của những thùng rượu Booc-đô giống chiếc trống của làng mình, anh đã nhanh nhạy “biến hóa” những chiếc trống thành hình những bom đựng rượu vang.

Cho đến hiện tại, xưởng nhà anh Tân đã sản xuất bom rượu được 6 năm, nhiều người đã biết đến mặt hàng bom rượu vang của làng anh, và đây cũng được xem như một sản phẩm bán chạy của làng.
Anh Tân nói thêm: “Phải biết nắm bắt thời cuộc, nếu mình cứ theo nghề trống mãi, không biết đổi mới thì không làm giàu được”.

Tiếng thơm trống Đọi Tam có từ thời xa xưa, trống của làng nổi tiếng là có âm thanh phát ra hay. Tang trống được làm bằng gỗ mít vừa chắc và cũng chỉ có thứ gỗ này mới có thể phát ra thứ âm thanh kêu “cắc” độc nhất mà không thứ gỗ nào có được.

Các thớ gỗ mít được cưa thành đường cong cẩn thận và bọc bằng thân cây song dẻo dai, chắc nịch. Mặt trống được căng bằng da trâu lọc tỉ mỉ, căng đúng độ, âm thanh khi đánh lên mới vang xa mà ấm được.

Nghệ nhân Lê Ngọc Hùng cho biết: “Hiện nay cả làng có hơn 600 lao động và có khoảng 100 hộ làm nghề, trong đó có khoảng 20 xưởng sản xuất. Các mặt hàng sản xuất ngoài trống ra hết sức đa dạng”.

Làng Đọi Tam giờ đây có thêm nhiều nghề mới, sản xuất bom rượu, làm bồn tắm gỗ,… nhưng cái cốt vẫn đi lên từ nghề làm trống.

“Không có kỹ thuật làm trống, không có cái nền tảng đó, ai mà nghĩ ra được để mà làm bom rượu” – nghệ nhân Lê Ngọc Hùng phân trần.

Cũng “nắm bắt thời cuộc”, nhưng ông Hùng vẫn quyết tâm lưu giữ bằng được cái nghề truyền thống mà cha ông đã để lại.

Trong khi đó, những chiếc trống to nhất ở Việt Nam hiện tại không thiếu sự góp sức của nghệ nhân Phạm Chí Khanh.
“Ông cha đã để lại cho mình cái nghề, lưu giữ cả nghìn năm không phải dễ, không có lý gì mà giờ đây lại phải “bán” nghề” - ông Khanh nói.

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét